Pistolet maszynowy Suomi

Suomi

Suomi KP/-31
Państwo	Finlandia
Rodzaj	pistolet maszynowy
Historia
Prototypy	1920 (lub 1921) – 1930
Produkcja	1931–1945
Dane techniczne
Kaliber	9 mm
Nabój	9 mm Parabellum
Magazynek	20–71 naboi
Wymiary
Długość	610–925 mm
Długość lufy	314 mm
Inne
Prędkość pocz. pocisku	380–400 m/s
Szybkostrzelność teoretyczna	900 strz./min
Zasięg skuteczny	200 m

Pistolet maszynowy Suomi kalibru 9 mm – fiński pistolet maszynowy skonstruowany przez Aimo Johannesa Lahti i produkowany przez zakłady Tikkakoski.

Historia

Fiński żołnierz z pistoletem maszynowym Suomi w lipcu 1944 r.

Aimo Lahti rozpoczął prace nad tym pistoletem maszynowym już w roku 1921 na zapotrzebowanie armii fińskiej. Jednakże dopiero po 10 latach udało mu się skonstruować naprawdę udany i niezawodny pistolet maszynowy, co było szczególnie ważne w trudnych warunkach walki w klimacie polarnym.

Przyjęcie pistoletu maszynowego Suomi do uzbrojenia zmusiło armię fińską do przejścia z amunicji pistoletowej 7,65 mm Parabellum na 9 mm Parabellum, co przyczyniło się do perturbacji w zaopatrywaniu wojsk w amunicję, ponieważ wojna wybuchła w okresie przezbrojenia. W momencie wybuchu wojny zimowej w 1939 armia fińska posiadała około 4 tys. egzemplarzy pistoletu.

Broń ta okazała się wyjątkowo skuteczna i podczas wojny wyprodukowano dla armii fińskiej prawie 57 tys. jej egzemplarzy. Do jesieni 1942 roku wyprodukowano wystarczającą liczbę sztuk, by przydzielić jeden Suomi do każdej drużyny strzeleckiej (liczącej 9 osób), w których z reguły broń była używana przez najbardziej skutecznego i odważnego żołnierza drużyny. Następnie postanowiono zwiększyć liczbę Suomi w drużynie do dwóch, i cel ten osiągnięto do końca 1943 roku. Plan wprowadzenia trzeciego egzemplarza tej broni do każdej drużyny został tylko częściowo wykonany przed wycofaniem się Finlandii z wojny w lecie 1944 roku.

Pistolet był używany przez fińską armię długo po wojnie – w lecie 1957 roku miała ona nadal około 53,6 tys. egzemplarzy broni. W latach 60. i 70. XX wieku karabiny automatyczne zastąpiły Suomi w pierwszej linii, lecz broń była nadal używana przez formacje drugiej linii. Dopiero zakup w latach 90. XX wieku. wielu egzemplarzy karabinku AKM od Niemiec (z byłej armii NRD) i z Chin ostatecznie doprowadził do wycofania pistoletu ze służby w armii. Część egzemplarzy jest do dziś składowana na użytek rezerwowych sił policji.

Pistolet maszynowy Suomi oprócz Finlandii był produkowany również w Danii, Szwecji i Szwajcarii. W okresie międzywojennym znajdowały się one także na uzbrojeniu polskiej Policji Państwowej. Zostały zakupione w pierwszej połowie lat trzydziestych XX wieku w ilości ok. 100 sztuk wraz z magazynkami na 25 i 70 nabojów. Używane były też przez Wojsko Polskie w ograniczonym zakresie. Na stałe przydzielono je do 1 dywizjonu żandarmerii i ochrony GISZ w liczbie 3 szt., MSWojsk. w liczbie 3 szt., Sztab Główny 2 szt., Komenda Miasta 2 szt. Znany jest przypadek wypożyczenia 31 sztuk jednostek tej broni we wrześniu 1938 roku do 24 Pułku Ułanów na ćwiczenia. Podczas walk wrześniowych SGO „Polesie” załoga samolotu szkolnego PWS-26 w składzie por. pil. Edmund Piorunkiewicz i obserwatorzy: por. rez. Józef Wodnicki oraz ppor. rez. Konstanty Radziwiłł (zamiennie) z 13 Eskadry Szkolnej (II pluton rozpoznawczy) używała pistoletu maszynowego Suomi jako uzbrojenia obronnego samolotu.

Wersje

• KP/-31 – pierwsza wersja seryjna.
• KP/-31 SJR – wersja z lufą zakończoną tłumikiem płomieni.
• KP-31 „KORSU” – wersja przeznaczona dla jednostek fortecznych. Pozbawiona kolby (zamiast niej miała chwyt pistoletowy). Lufa wyposażona w długi płaszcz tłumiący płomień wylotowy i zapobiegający dostawaniu się gazów prochowych do wnętrza bunkra.
• KP/-31 „TANKKI” – pozbawiona kolby wersja KP/31 z zakończeniem osłony lufy przystosowanym do współpracy z otworami strzelniczymi w pancerzach czołgów. Wyprodukowano tylko 31 sztuk.
• KP/-42 – wersja o uproszczonej konstrukcji, z nowym celownikiem i muszką z osłonami bocznymi.
• Kpist m/37 – szwedzka wersja kalibru 9 x 20 mm SR Browning Long.
• Kpist m/37-39 – szwedzka wersja ze skróconą lufą kalibru 9 x 19 mm Parabellum.

Opis techniczny

Przekrój Suomi m31 (góra)

Pistolet maszynowy Suomi działał na zasadzie odrzutu swobodnego zamka, ale odróżniał się od innych bardzo masywną konstrukcją. Komora zamkowa nie miała otworów, co zmniejszało prawdopodobieństwo zacięcia się broni wskutek zanieczyszczenia. Konstrukcja mechanizmu spustowego pozwala na prowadzenie ognia pojedynczego lub ciągłego. Rzadko spotykanym w pistoletach maszynowych rozwiązaniem była szybkowymienna lufa, typowa raczej dla karabinów maszynowych. Bębnowy magazynek na 70 naboi do Suomi (magazynek ten mieścił maksymalnie 72 naboje, lecz taka liczba powodowała zacinanie się broni) został później skopiowany przez Rosjan i użyty w pistoletach maszynowych PPD i PPSz. Poza magazynkami bębnowymi wykorzystywano także magazynki pudełkowe o pojemności 20, 36, 40 naboi (dwurzędowe) i pudełkowe 50 nabojowe (czterorzędowe). Przyrządy celownicze składają się z muszki i celownika krzywkowego ze szczerbinką z nastawem od 100 do 500 m.

Dane taktyczno-techniczne

Wzór	KP/-31	KP/-31 SJR	KP/-31 KORSU	KP/-31 TANKKI
Nabój	9 × 19 mm Parabellum	9 × 19 mm Parabellum	9 × 19 mm Parabellum	9 × 19 mm Parabellum
Masa broni bez magazynka/z magazynkiem 50 nab. (kg)	4,6/5,75	4,9/6,05	4,35	??
Długość broni (mm)	870	925	745	610
Długość lufy (mm)	314	??	??	??
Długość linii celowniczej (mm)	??	??	??	??
Szybkostrzelność teoretyczna (strz./min)	900	??	??	??
Prędkość początkowa pocisku (m/s)	380–400	??	??	??
Zasięg efektywny (m)	200	200	200	200

Bibliografia

• Wiktor Kucharski. Perła Skandynawii. Pistolet maszynowy Suomi wz. 1931. „Wojskowy Przegląd Techniczny i Logistyczny”. 1997. nr 2. s. 37–39. ISSN 1230-7386. 
• Modernizacja Policji w Polsce 1935–1939. „Dzieje Najnowsze”. 1997. nr 3. s. 124. ISSN 1230-7386. 
• Lotnictwo sowieckie nad Kresami wrzesień - październik 1939. W: M. Wawrzyński: Czerwone gwiazdy – sojusznik czarnych krzyży nad Polską. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2008, s. 138, 142.

Linki zewnętrzne

• Opis na stronach www.jaegerplatoon.net
• Opis na stronie guns.connect.fi dostęp 24 marca 2010 r.